BEBEKLERE UYGULANAN GELENEKSEL YÖNTEMLER VE HURAFELER NELERDİR?

Geçmişte ve günümüzde uygulanan birçok doğum sonrası batıl inançlar vardır. Birçok kültürde bebeğe bakım veren annelerin bir kısmı bazı inançlara sahiptir ve modern tıp uygulamalarından ayrı olarak kendi geliştirdikleri, tıbbi dayanağı olmayan geleneksel uygulamaları yaygın olarak yerine getirmektedirler. Genellikle doğumun hemen ardından uygulanmaya başlanan bu yöntemler zaman zaman bebeğin gelişim dönemlerine göre değişim göstermektedir.  


Doğum Sonrası Dönemde Anne Sütü Ve Emzirmeyle İlgili Yapılan Uygulamalar;

-          Üç ezan vakti bebeği emzirmemek

-          Bebeği emzirmek yerine, bebeğe şekerli su veya zemzem suyu vermek

-          Kolostrum sütünün enfeksiyon içerdiği düşünülerek sağılıp dökülmesi

-          Bebeğin ağzına hurma vermek

Mersin ilinde anneler üzerinde yapılan bir araştırmada alınan sonuçlara göre, . Çalışmaya katılan kadınların,  ilk emzirmede geleneksel yaklaşımlardan bebeğine ilk önce; su (%26), şekerli su (%11,3) zemzem suyu (%26), bal-pekmez (%3,3), hazır mama (%10), ağzına hurma (%20) verdiği belirlenmiştir.  Uygulanan geleneksel yöntemleri belirleme amacıyla 437 anne ve bebeği ile yapmış olduğu çalışmada; annelerin %27,5’inin bebeklerine anne sütünden önce ilk olarak şekerli su verdiği belirlenmiştir.




Bebeğin Gelişim Dönemlerine Göre Yapılan Uygulamalar;

-          Kırkı çıkana kadar bebeği dışarı çıkarmamak

-          Kurban kesmek ve mevlit okutmak

-          Kırkı çıkan bebeği dualı su ile yıkamak

-          Kırkı çıkan bebeği ev ev dolaştırmak

-          Akşam ezanından sonra dışarı çıkarmamak

-          Bebeğin banyo suyuna altın atmak

-          Bebeği yıkarken yıkama suyuna tuz atmak

-          40 kaşık su ile bebeğin yüzünü yıkama

-          Diş hediği yapıp dağıtmak

-          Ekmek içine para koyup misafire ikram etmek


Bebek Bakımıyla İlgili Yapılan Uygulamalar;

-          Bebeği tuzlamak

-          Bebeği kundak yapmak

-          Bebeğin altına höllük yapmak

-          Güzel olması için bebeğin yüzüne anne sütü sürmek, gözlerine limon sıkmak, saç terini bebeğin yüzüne sürmek, bebeğin gözlerine sürme çekmek, zeytinyağı ile ovmak.

-          Bebeğin göbek bağına salça veya zeytinyağı sürmek

-          Bebeğin göbek bağını cami veya okul bahçesine gömmek

-          Bebeğin ilk tırnaklarını kesmek için 40 gün beklemek

 

Dini İnançlar ve Geleneksel Uygulamalar;

-          Nazar boncuğu takmak

-          Muska yazdırmak

-          Tuz çevirmek

-          Bebeğin yatağında baş altına bıçak koymak

-          Beşiğinin altına süpürge çöpü koymak

-          Bebeğin yüzüne kırmızı yazma örtmek

-          Boyu uzasın diye, bebeği kafasından çekmek

-          İlk saçı kesilince ağırlığınca para veya altın vermek

-          Tuz ve şekerle bebeği sarmak

-          Bebeğin saçını kesince ağırlığınca para vermek

-          Bebeği tuz ve şekerle sarmak

 

Yapılan araştırmalar göstermiştir ki annelerin büyük çoğunluğu, ‘’eskiler daha iyi bilir’’ düşüncesiyle hareket etmekte ve geleneksel yöntemlerin faydalı olduğunu savunmaktadır. Araştırmaya katılan annelerin yarısı ise bu yöntemleri uygulamamakta ve sakıncalı bulmaktadır.

 0-1 yaş arası bebeklik dönemi hem bebek hem de anne için kuşkusuz ki önemlidir. 0-1 yaş bebeği olan annelerin toplumumuzda yaygın olarak yürüttüğü geleneksel inanç ve uygulamaların bir kısmını makalemizde yazdık. Bu uygulamalar anne ve bebek sağlığını doğrudan etkilemektedir. Unutulmamalıdır ki, bu geleneksel yöntemlerin tıpta ve dinde hiçbir dayanağı yoktur. Bebeğinizi ve kendi sağlığınızı riske atmayın.

Sağlıklı Günler Dileriz.

 




Kaynak:

Çınar Özen Ilgün, A study of mother’s traditional infant care methods for infants less than a year old age, Pamukkale Üniversitesi, 2015.

Arabacı Zeynep, Bebeklerde Uygulanan Geleneksel Yöntemler, Çocuk ve Medeniyet, 2016.

Turan Ayşenur, Bebeklerin İlk Emzirilmesinde Geleneksel Yaklaşımların Etkisinin Değerlendirilmesi, Haliç Üniversitesi, 2020.