DOĞUMA HAZIRLIK KURSU NEDİR? NE ÖĞRETİR?

Doğum başlı başına doğanın bir mucizesidir. Her anne adayı bu dönemi keyifli ve sorunsuz yaşamak ister. Özellikle ilk gebeliğini yaşayan anneler bu dönemde çevresinden ve yakınlarından yardım almak ister. Bunların belki de en önemlisi doğuma hazırlık kurslarıdır.

Anne adayları gebe kaldıkları günden itibaren, 9 aylık süreci nasıl geçireceklerini merak ederler. Bu eksikliklerini çeşitli eğitimler alarak veya doktoru yardımıyla gidermeye çalışırlar. Doğuma hazırlık kursuda bu eğitimlerden biridir. Günümüzde devlet hastanelerinde de verilen bu eğitimler anneye doğum, gebelik ve lohusalık dönemlerini rahat ve sorunsuz bir şekilde geçirebilmesi için aktarıldığı bir eğitim sürecidir.

Alanında uzman eğitmenler tarafından verilen bu eğitimler doğum sürecini ve doğum sonrası süreci kapsamaktadır.  Eğitimde, doğum sürecindeki anne adayının nasıl rahat edeceği, stres ve kaygı yönetimi gibi psikolojik destek sağlamanın yanı sıra hem annenin hem babanın hayatını kolaylaştıracak yöntemler profesyoneller tarafından verilir.

Doğumun gizli kahramanı hormonlar bu dönemde anne adayının normalden fazla stres yaşamasına sebep olurlar. Doğuma hazırlık kursu anneye stresini yönetme imkânı da sağlar. Bu sayede daha rahat bir doğum gerçekleşmesi amaçlanır.



LAMAZE YÖNTEMİ

S.D.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisinde yayınlanan makaleye göre; doğum sürecini rahat geçirmeye yönelik yöntemler vardır. Bunlardan en popüleri olan Lamaze yöntemi, bir gebeyi duygusal ve bedensel yönden bilinçli bir şekilde doğuma hazırlar. Lamaze yönteminin esası, Pavlow’un şartlı refleksine dayanır. Bir kişinin beyni, belli bir uyarıyı kabul edip, analiz etmek ve doğru olan cevabı vermeye göre eğitilebilir. Bu yöntemi Dr. Lamaze’den önce uygulayan Rus psikologlar, bu yönteme Psikoproflaksi adını vermişlerdir. Kabaca, bilincin kontrol edilmesi anlamına gelmektedir. Kadın, doğum ağrıları sırasında kendini kasma yerine gevşetir ve bilinçli nefes almayla kendini kontrol edebilirse, doğum süreci daha kısa sürer ve ağrı düzeyi azalır.

WHO, normal doğumun desteklenmesi, korunması ve iyileştirilmesinde bakımından da Lamaze yöntemini önermektedir. Bu yöntemin standartları şöyle sıralanmaktadır;

  • -          Doğumun kendi kendine başlamasına izin verilmelidir.
  • -          Doğum sürecinde hareket etme, yürüme ve pozisyon değiştirme önemlidir.
  • -          Doğumda annenin sevdiği birinin destek amaçlı yanında bulunması gerekir.(Doğuma ilişkin negatif duyguları azaltır.)
  • -          Tıbbi olarak gerekmedikçe anneye müdahale edilmemeli.
  • -          Doğum sırasında sırt üstü yatmaktan kaçınma (Lamaze International doğumda çömelme, yarı oturur, diz üzerinde durma, dört ayak gibi pozisyonları önermektedir. Ikınma hissinin doğal olarak geldiğinde aşağı doğru itmenin her anlamda daha faydalı olduğuna inanmaktadır.)
  • -          Doğumdan sonra anne – bebek bağlanmasını sağlamak ve emzirmenin desteklenmesi için anne ve bebeği bir arada tutma.


Türkiye’de doğuma hazırlık kurslarının tarihi dünyadaki kadar eski değildir. Ancak son yıllarda anne ve baba adayları bu eğitimlere daha çok önem vermektedir. Sağlık Bakanlığı da desteklemektedir. Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde verilen 14 saatlik bir eğitimin içeriği şu şekildedir;

1.   HAFTA:

  • -         Üreme Sistemi Anatomisi
  • -          Ağrı fizyolojisi
  • -          Korkunun oluşumu
  • -          Doğum eylemi ve sonrası etkili hormonlar
  • -          Doğumda gevşemenin önemi
  • -          Doğum eylemi ve evreleri

2.   HAFTA

  • -          Gerçek ve yalancı doğum ağrıları
  • -          Vücut mekaniği egzersizleri
  • -          Doğum pozisyonları
  • -          Gevşeme teknikleri
  • -          Doğum topu kullanımı
  • -          Ikınma teknikleri
  • -          Nefes teknikleri
  • -          Masaj teknikleri

3.   HAFTA

  • -          Doğum odasının düzeni, hastane prosedürleri
  • -          Vajinal doğumdaki müdahaleler
  • -          Doğumda konforun ve rahatlığın sağlanması için yapılacak uygulamalar
  • -          Epidural Anestezi
  • -          Sezaryen
  • -          Doğum planının yapılması

4.   HAFTA

  • -          Bebek bakımı ve emzirme
  • -          Hastane turu



Bu eğitimler ülkemizde de son dönemde yaygınlaşmış, doğum evlerinde, hastanelerin doğum kliniklerinde ya da aile planlaması merkezlerinde devlet eli ile verilmektedir. Bazı özel kurs merkezlerinde de kadın doğum uzmanı, doula ve gebelik pilatesi konusunda eğitimli kişiler tarafından bu kurslar düzenlenmektedir.



Kaynak :

Fatma Coşar,

Nurdan Demirci, S.D.Ü Sağlık Enstitüsü Dergisi, Lamaze felsefesine dayalı doğuma hazırlık eğitiminin doğum algısı ve doğuma uyum sürecine etkisi.